Uit je leven gegrepen

Uit je leven gegrepen…

Renée Harp © 2012 in reactie op verhalen van leerlingen

Het mooie met het leren van iets nieuws is dat je in dat leerproces jezelf tegenkomt op dezelfde manier als in andere situaties. Ik ben al vierentwintig jaar serieus met zingen bezig, en zag die confrontaties in mijzelf niet meer zo scherp. Omdat mijn dochter viool ging spelen toen ze 4 jaar was, en ik gecharmeerd van de zgn Suzuki methode besloot méé te beginnen, viel ik met mijn neus in mijn boter.

Het leren viool spelen, stap voor stap, legde mijn eigen denkstructuren en geautomatiseerde reacties en oplossingen bloot. Het fascinerende was dat ik ze helemaal kon volgen, omdat ik in de loop van de jaren geleerd heb ze bij anderen te zien en hen daarbij te coachen. Het was alsof ik mijn schedel kon lichten en mee kon kijken met de hersenverbindingen.

Een van mijn leerlingen zei: “Goh, ik werk nog net zo hard als jaren geleden, toen ik nog niet zeker wist of ik de dingen die ik moest doen voor mijn werk wel kon.” Blijkbaar had ze haar onzekerheid over haar vaardigheden gecompenseerd met hard werken. En dat harde werken was meegegroeid met haar vaardigheden en ervaring, en was dus steeds harder werken geworden. Bij het zoeken naar de minimale inspanning die nodig is om te zingen, in plaats van de maximum inspanning, ontdekte ze dat haar zelfvertrouwen zo was toegenomen, dat ze het inzetten van hard werken kon herzien. Haar instinct en fysieke gevoeligheid waren enorm gegroeid inde jaren. Ze ontdekte ook dat ze hetzelfde proces doormaakte met betrekking tot haar werk.

Een ander vertelde me dat ze bij autorijden dezelfde denkwijze toepast als bij het oefenen van een lied. Ze vindt het moeilijk om vooruit te kijken, hetgeen je moet doen bij musiceren, en liefst ook in het verkeer. Je moet zien aankomen waar de zin gaat eindigen en hoe lang de zin die volgt zal zijn, zodat je genoeg adem kunt laten instromen. Je moet weten of er een sprong in de melodie aankomt, of er een voor jou lastige noot of struikelbare tekst aankomt. Je moet ook weten of je een gevaarlijke kruising nadert, of een punt waar je extra goed moet kijken vanwege je dode hoek. Ze zegt: “Ik ben zo perfectionistisch dat ik met het moment blijf bezig zijn, in plaats van het los te laten en vooruit te kijken. Daarom vind ik het moeilijk om het overzicht te hebben.” Ze blijft schaven, ook al is het moment voorbij.

Een van mijn leerlingen is zo kritisch op zichzelf, dat hij zichzelf voortdurend hardop staat te be- en veroordelen. In plaats van stap voor stap het probleem te analyseren en aan te gaan, remt hij zichzelf af door zijn energie te steken in zijn frustratie. Hij weet het wel, en herkent het ook. “Dat gebeurt me ook in conflicten. Ik raak overspoeld door mijn emoties, en ga daar dan tegen vechten in plaats van tegen het probleem.”

Mijn achilleshiel is dat ik verdwaal. Ooit heb ik schilderles gehad, en mijn stilleven was in de verste verte niet herkenbaar naar het origineel. Het concept was met mij op de loop gegaan, de kleuren waren anders, de vorm was nóg spannender. Zo is het ook met de muziek. Ik ga erin, en in de werelden die voor me opengaan, raak ik aan het dwalen. Daardoor maak ik fouten, vergis me in de tekst of in de wendingen en herhalingen. Ik geniet erg, maar vooral in mijn eigen binnenwereld.

Tja… leren zingen is net als leren leven…